Μοναξιά: γιατί δεν πρέπει να την φοβάσαι

(χρόνος ανάγνωσης: 8 λεπτά)
Η συνειδητοποίηση της μοναδικότητάς μας έχει δύο ειδών αντίκτυπα στις ψυχές και τα μυαλά των ανθρώπων: ευεξία  και δέος απ’ τη μια, φόβο και άγχος απ’ την άλλη. Εμείς σήμερα θα ασχοληθούμε με τη δεύτερη περίπτωση, μιας και φαίνεται να απασχολεί όλο και περισσότερους από μας, και εφόσον η πρώτη είναι (ή θα έπρεπε να είναι) το ζητούμενο. Προφανώς, για να φτάσουμε σε σημείο να αγωνιούμε για την θέση και την ύπαρξη του εαυτού μας σε σχέση με τους γύρω μας (την θέση μας στο σύμπαν, αν θέλουμε να το πάμε πιο μακριά), πρέπει πρώτα να συνειδητοποιήσουμε εις βάθος αυτή τη μοναδικότητα, και πότε το επιτυγχάνουμε αυτό; Όταν μείνουμε μόνοι.


Στους περισσότερους ακούγεται τρομακτικό, αλλά είναι η αλήθεια. Η μοναξιά είναι ο καλύτερος, πιο έμπιστος, πιο αποτελεσματικός τρόπος να καταλάβεις ποιος πραγματικά είσαι, γιατί κάνεις ότι κάνεις, ποιες είναι οι πραγματικές σκέψεις και επιθυμίες σου. Όμως είναι παρατηρημένο ότι οι άνθρωποι κάνουμε ότι μπορούμε για να την αποφύγουμε συστηματικά και με τρόπο επιβλαβή όχι μόνο για την ψυχολογία αλλά και για την υγεία μας. Και αυτό το κάνουμε μέσω της εσφαλμένης κοινωνικότητας, το πρώτο στάδιο από το οποίο περνάει κανείς στο ταξίδι του γνθι σατόν, και εκεί που δυστυχώς μένουν οι περισσότεροι.

Όλοι λίγο πολύ έχουμε μνήμες από τους μικρούς δεκάχρονους εαυτούς μας, που αδημονούσαν για την -για λάθος λόγους- θεοποιημένη ενηλικίωση· «Όταν μεγαλώσω θα φύγω από εδώ, θα έχω δικό μου σπίτι, θα κάνω ό,τι θέλω ό,τι ώρα θέλω, θα τρώω ό,τι θέλω και θα κοιμάμαι όποτε θέλω. Όταν μεγαλώσω…». Όταν μεγαλώσεις… Και τώρα που μεγάλωσες; Μένεις σε ένα σπίτι είτε μόνος, είτε με κάποιον άλλο, είτε με πολλούς κατά καιρούς διερχόμενους, όπως ζει ο καθένας τέλος πάντων. Γιατί δεν είσαι ευτυχισμένος;

Μεταξύ άλλων, (πολλών άλλων), γιατί δεν έμεινες μόνος τόσο όσο είναι αρκετό για να μάθεις να αγαπάς τη μοναξιά σου. Η πρώτη επαφή όλων με τη μοναξιά είναι στην καλύτερη αδιάφορη, στη χειρότερη πολύ δυσάρεστη. Σαν ένα ένστικτο επιβίωσης, όσο και αν ξέρεις ότι είσαι ασφαλής, αφήνεις ανοιχτό ένα φως την πρώτη φορά που θα κοιμηθείς μόνος σου στο ίδιο σου το σπίτι. Και αυτός ο πρωταρχικός φόβος δεν είναι κακός, είναι απόλυτα συνυφασμένος με την ανθρώπινη ιδιότητα. Το λάθος μας είναι ότι συνδυάζουμε δυσάρεστα συναισθήματα ψηγμάτων μοναξιάς με ολόκληρο το φάσμα της. Κρύβουμε τα μάτια μας με τόση απολυτότητα σαν να πρόκειται να έρθει το τέλος του κόσμου αν μείνουμε μόνοι. Πασχίζουμε να βγούμε, να πιούμε, να μαζευτούμε για πίτσα και Netflix, να αράξουμε σε κανα παγκάκι, κι αν δεν υπάρχει παγκάκι αράζουμε και σε σκαλιά πολυκατοικίας, δεν πειράζει, αρκεί να καθυστερήσουμε να ανέβουμε στο σπίτι.


Πόσες φορές διάλεξες με προσοχή τα ρούχα σου, έφτιαξες όμορφα τα μαλλιά σου, έτρεξες σε σινεμά, ψησταριές, ζαχαροπλαστεία, αλάνες, πεζόδρομους, με σύντροφο μόνο τον εαυτό σου και κανέναν άλλο; Με μαθηματική ακρίβεια, καμία. Όχι γιατι προτιμάς την παρέα. Όχι γιατί έχεις συνταρακτικά γεγονότα να συζητήσεις. Όχι γιατί γίνεσαι καλύτερος άνθρωπος. Όχι γιατι εκπληρώνεις τις βαθιές σου επιθυμίες. Γιατί δεν μπορείς να τα κάνεις αυτά μόνος. Ούτε μπορείς να διανοηθείς να περάσεις από το αγαπημένο σου ζαχαροπλαστείο μετά το σχόλασμα και να σταματήσεις για δέκα-δεκαπέντε λεπτά, να ξεκουραστείς απ’ τη μέρα σου και να απολαύσεις το αγαπημένο σου γλυκό, μόνος σου (για τις ενδόμυχες σκέψεις του τύπου «μα θα με βλέπει ο κόσμος σαν τον τρελό να τρώω μόνος μου σε ένα τραπέζι ενώ όλοι είναι με τις παρέες τους και γελάνε;» πάτα εδώ). Ούτε μπορείς να διανοηθείς να δεις μια διαφήμιση για μια απίστευτη ταινία στο σινεμά, και αμέσως να σηκωθείς, να ετοιμαστείς με την καλύτερη σου διάθεση, και να πας στο σινεμά να τη δεις. Μόνος. Αυτό που θα κάνεις είναι να αρχίσεις τα τηλέφωνα, να πάρεις την έγκριση της παρέας ή του συντρόφου, και αν δεν συμφωνούν, ούτε καν τότε πας μόνος. Και αυτό είναι το πρόβλημα, το οποίο όταν συνειδητοποιήσεις φαίνεται άλυτο, αλλά δεν είναι.


“Κι αν δεν μπορείς να κάμεις την ζωή σου όπως την θέλεις,
τούτο προσπάθησε τουλάχιστον
όσο μπορείς: μην την εξευτελίζεις
μες στην πολλή συνάφεια του κόσμου,
μες στες πολλές κινήσεις κι ομιλίες.

Μην την εξευτελίζεις πηαίνοντάς την,
γυρίζοντας συχνά κι εκθέτοντάς την
στων σχέσεων και των συναναστροφών
την καθημερινήν ανοησία,
ως που να γίνει σα μια ξένη φορτική.„


Κ.Π. Καβάφης, Ποιήματα, τόμ.1, Ίκαρος

Έχεις λοιπόν με επιτυχία φτάσει στο δεύτερο επίπεδο, αυτό που καταλαβαίνεις ότι η μοναξιά είναι κάπως παρεξηγημένη, ότι δεν είναι ο πραγματικός εχθρός που κατατρώει το είναι σου. Κι όμως, ακόμα δεν σε γεμίζει. Μπορεί να προσπαθείς: να μαγειρεύεις μόνος σου αντί για delivery, να κάνεις μια γενική καθαριότητα που και που, να διαβάζεις κάποιο βιβλίο που έχει μείνει για χρόνια στο ράφι και παρακαλάει για την προσοχή σου (παρόλο που τελειώνοντας ένα κεφάλαιο έχεις ήδη ξεχάσει τί ή γιατί το διάβασες). Μπορεί να έχεις δοκιμάσει να ζωγραφίσεις κάτι (έπαιρνες και Άριστα 10 στην Τετάρτη Δημοτικού στην Ζωγραφική άλλωστε), να ακούσεις μουσική που σε χαλαρώνει (παρ’ όλο που κατά την διάρκεια σκέφτεσαι «εγώ τώρα πρέπει να ηρεμώ και να βρίσκω τον εαυτό μου;-δεν νιώθω καμιά ηρεμία-κάνω κάτι λάθος;» και καταλήγεις να αγχώνεσαι ακόμα περισσότερο), μέχρι και γλαστράκι αγόρασες και πότιζες τακτά την πρώτη βδομάδα και μετά από ένα μήνα  βλέπεις την ανάμνηση του και απορείς με τον εαυτό σου που το αγόρασε. Όλα αυτά τα βήματα του trendy πλέον κινήματος #LoveYourselfFirst είναι μεν ευχάριστα, αλλά είναι το αποτέλεσμα, όχι το μέσο με το οποίο θα φτάσεις σε σημείο να αγαπήσεις τον εαυτό σου –με την ευκαιρία, το να αγαπήσεις τον εαυτό σου σημαίνει να αγαπήσεις την μοναξιά σου, δες το τώρα με άλλη σκοπιά-. Δεν πρόκειται να φτάσεις σε κάποιο επίπεδο υγειούς αυταρέσκειας αν κάνεις πράγματα με σκοπό να νιώσεις καλά. Πρώτα θα νιώσεις καλά, και μετά θα τα κάνεις από μόνος σου χωρίς να χρειάζεται να ακολουθείς πιστά τα βήματα των Self Positivity Gurus του Youtube και του Pinterest.

Αυτό μας οδηγεί αυταπάγγελτα στο επίπεδο νούμερο τρία: επανακαθορισμός του προβλήματος, αποδοχή της αποτυχίας όλων των προηγούμενων προσπαθειών, απόρριψη όλων των φαινομενικά άκακων αλλά πραγματικά επικίνδυνων συνηθειών, χάραξη ενός νέου μονοπατιού· όχι με φίλους, όχι με σχέσεις, όχι με καθημερινούς αντιπερισπασμούς και δικαιολογίες, αλλά μόνος. Αυτό που πρόκειται να κάνεις για να αγαπήσεις την μοναξιά σου, θα το κάνεις μόνος, δεν θα σε βοηθήσει κανείς. Ούτε μπορεί άλλωστε, δεν πρόκειται για κάποια ένδειξη ναρκισσισμού από μέρους σου, ούτε «το παίζεις Θεός» και δεν καταδέχεσαι την βοήθεια κανενός. Ο εαυτός σου είναι ένα μυστήριο που μόνο εσύ μπορείς να λύσεις, κάτι που κανένας άλλος όσο κι αν σε αγαπά και σε νοιάζεται δε θα μπορέσει να καταλάβει (κάτι που ισχύει και για σένα, οπότε να σκέφτεσαι και δεύτερη και τρίτη φορά πριν πεις ή κάνεις κάτι έχοντας δεδομένη την αντίδραση του αποδέκτη).

Δεν πρόκειται να ακολουθήσει κάποια μαγική λύση, ούτε καν στάση και άποψη απέναντι σε αυτό το τρίτο επίπεδο. Δεν υπάρχει λόγος, δεν έχει νόημα, δεν θα βγάλει πουθενά. Και αυτό είναι από μόνο του ένα διαφορετικό βήμα, το να μην δεχτείς καμία απάντηση και να μην αναμασήσεις κάτι που σου έχουν προτείνει, περιμένοντας τα αποτελέσματα που βαθιά μέσα σου ξέρεις ότι δεν θα στεφθούν με επιτυχία. Η μόνη απάντηση είναι ότι δεν υπάρχει απάντηση. Με αυτό ως γνώμονα θα ξεκινήσεις από πολλά σκαλιά παραπάνω τον αγώνα και την αναζήτησή σου. Είναι άλλωστε τόσο ανακουφιστικό και μοναδικό, το να είσαι δικαιωματικά σε θέση να χαράξεις την δική σου πορεία, και όχι να μιμηθείς το lifestyle και mindset τρίτων, που δεν γνωρίζουν ούτε φυσικά θα καταλάβουν ποτέ το παραμικρό απ’όσα έχεις μέσα σου, στο μυαλό και στην ψυχή σου. Σε αυτό το σημείο θα ήταν χρήσιμο να γίνει μια σημασιολογική και πραγματολογική διάκριση: αυτό που φοβάσαι είναι η μοναξιά, αλλά αυτό που πρέπει να επιδιώκεις είναι η μοναχικότητα· γιατί είναι άλλο το να μένεις μόνος κατ' ανάγκη και να σε σκοτώνει, και άλλο να μένεις μόνος κατ' επιλογήν και να σε γεμίζει.

Ένα είναι το σίγουρο: όταν φτάσεις στο τέταρτο επίπεδο, αυτό της συμφιλίωσης και επιδίωξης της μοναχικότητας ως μέσο αυτοβελτίωσης, έκφρασης, και ψυχαγωγείας, όταν έρθεις σε επαφή με τον αληθινό εαυτό σου και όχι με αυτόν που διαφήμιζες σε όλους αλλά και σε σένα, όταν καταλάβεις πόσο λυτρωτικό είναι να βρίσκεσαι σε ένα δωμάτιο μόνος σου και να νιώθεις πληρότητα αντί για μανία, τότε έχεις πετύχει το δυσκολότερο επίτευγμα στην ιστορία της φιλοσοφίας, ψυχολογίας, και γενικά της ανθρώπινης ύπαρξης. Η ακεραιότητα και δύναμη ψυχής που χρειάζεσαι για να φτάσεις μέχρι εδώ είναι η απόδειξη του ότι θα ζήσεις ευτυχισμένα για πάντα· το σημαντικότερο; Θα ζήσεις συνειδητά.

❃❃❃

Διαβάστε ακόμα:

❃❃❃

Philomαtheia 29 Μαρτίου 2020

0 comments

weekly inspo